ONLEX – Kancelaria Radcy Prawnego – Anna Pałecka – Błaszczyk

Zakład pracy chronionej

PRAWO DLA PRACODAWCÓW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Anna Pałecka-Błaszczyk

RADCA PRAWNY

ONLEX Kancelaria Radcy Prawnego
Biuro w Warszawie
al. gen. Chruściela 37/39 m. 19,
04-454 Warszawa

Specjalizacja: ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Pobierz: Wniosek o zmianę przeznaczenia środków ZFRON

Pobierz: INFORMACJA DLA KONTRAHENTA o zasadach nabywania i korzystania z obniżenia wpłat na PFRON

Argumenty skarbówki przy odmowie wydania zaświadczenia o pomocy de minimis

414 Wyświetleń

argumenty-skarbowki-przy-odmowie-wydania-zaswiadczen-o-pomocy-de-minimis

 

 

 

Drogi Czytelniku,

Z okazji wczorajszego Dnia Osób Niepełnosprawnych składam najlepsze życzenia Wszystkim Osobom z Niepełnosprawnościami i ich Rodzinom.

Równocześnie chciałam przedstawić argumenty skarbówki odmawiające wydania zaświadczeń o pomocy de minimis lub podważające wydatki ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, które w moim odczuciu mają charakter dyskryminujący osoby z niepełnosprawnościami pod przykrywką dbania o finanse publiczne. Jest jeszcze wiele pracy do wykonania, żeby przywrócić godność niepełnosprawnym pracownikom i traktować poważnie ich pracodawców.

Co to jest rehabilitacja zawodowa

Stosownie do art. 8 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, rehabilitacja zawodowa na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy. Do realizacji powyższego celu niezbędny jest w szczególności dobór odpowiedniego miejsca pracy i jego wyposażenie. Tyle mówi ustawa, dodajmy, że nie ma tu wymogów wyposażenie stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej w sposób ponadstandardowy, a taki jaki jest odpowiedni dla danego pracownika.

 

Wydatki z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych na wyposażenie stanowisk pracy osób niepełnosprawnych

W myśl  art. 33 ust. 4 ustawy o rehabilitacji środki funduszu rehabilitacji są przeznaczane na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej, w tym na indywidualne programy rehabilitacji osób niepełnosprawnych opracowywane przez powołane przez pracodawców komisje rehabilitacyjne oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych, zgodnie z zakładowym regulaminem wykorzystania tych środków.

Rozwinięciem tej normy jest przepis § 1 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, który stanowi o możliwości wydatkowania środków ZFRON na wyposażenie stanowiska pracy oraz przystosowanie jego otoczenia do potrzeb osób niepełnosprawnych, w szczególności na:

a) zakup, modernizację, remont maszyn i urządzeń,

b) finansowanie robót budowlanych w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, dotyczących obiektów budowlanych ujętych w ewidencji bilansowej zakładu pracy chronionej, zwanego dalej zakładem, proporcjonalnie do przewidywanej liczby stanowisk pracy osób niepełnosprawnych w tym obiekcie, pod warunkiem utrzymania w nim przewidywanego poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych przez okres co najmniej trzech lat od dnia odbioru obiektu budowlanego,

c) wyposażenie i dostosowanie pomieszczeń zakładu.

Przez wiele lat przepisy te były interpretowane w sposób dość konsekwentny i umożliwiający wyposażenie stanowisk pracy osób niepełnosprawnych ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

Taki sposób wykładni wyraził w wyroku z dnia 21 marca 2006 r. (sygn. akt K 13/05) Trybunał Konstytucyjny, który wskazał, iż:

„Szeroki katalog konkretnych wydatków, które mogą być finansowane ze środków funduszu rehabilitacji, ale przede wszystkim – generalne ujęcie podstawowych celów ich wydatkowania, takich jak poradnictwo zawodowe, szkolenie, dokształcanie, leczenie, rehabilitacja, tworzenie nowych i dostosowanie istniejących stanowisk pracy, organizacja wypoczynku itd., stwarzają gwarancję, że żaden wydatek rzeczywiście przeznaczony na wskazane w art. 33 ust. 4 ustawy cele, tj. „na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych”, nie znajdzie się poza kategoriami wskazanymi w rozporządzeniu. W konsekwencji, jeśli pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej przygotuje regulamin zakładowy zgodnie z rozporządzeniem, nie może się zdarzyć, że – jak to przewiduje i niezwykle krytycznie ocenia wnioskodawca – pracodawca będzie ukarany na podstawie art. 33 ust. 4a pkt 2 ustawy, chociaż poczynił wydatek mieszczący się w formule art. 33 ust. 4 ustawy i „jak najbardziej uzasadniony”, ale nieujęty w regulaminie zakładowym. W ocenie Trybunału, właśnie ze względu na bardzo elastyczną formułę rozporządzenia wykonawczego, niebezpieczeństwo zastosowania sankcji wobec pracodawcy, który wydatkował środki „na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych”, po prostu nie zachodzi.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w tej sytuacji należy uznać, że wprowadzenie obowiązku wpłaty 30% sum wydatkowanych niezgodnie z ustawą na rzecz Funduszu ma znaczenie przede wszystkim prewencyjne, a nie represyjne; chodzi o zmobilizowanie prowadzących zakłady pracy chronionej do rzetelnego wykonywania obowiązków, które przyjmują na siebie wraz z podjęciem decyzji o korzystaniu ze środków publicznych na określony cel. […] w tej perspektywie oczywiste wydaje się, że naruszenie obowiązku wydatkowania środków na cele wskazane w rozporządzeniu musi być działaniem w pełni świadomym.

W świetle wykładni Trybunału, jeżeli pracodawca poniósł wydatek zgodnie z obowiązującym przepisami na rehabilitację zawodową, społeczną lub leczniczą osób niepełnosprawnych i był to wydatek wskazany w katalogu wynikającym z rozporządzenia, to jest on zgodny z przepisami. Co należy wyraźnie podkreślić dzisiaj również zapadają wyroki sądów administracyjnych, aprobujące ten sposób rozumienia i stosowania przepisów.

Argumenty skarbówki przy odmowie wydania zaświadczenia o pomocy de minimis

Obecna praktyka organów wydających zaświadczenia uległa jednak zmianie i wydatki, to co których dotychczas mogliśmy być pewni, że są prawidłowe, bo zgodne z katalogiem rozporządzenia, obecnie są kwestionowane.

Skarbówka odmawia wydania zaświadczenia o pomocy de minimis lub zeruje wydane zaświadczenia po audycie KAS w związku z zakupem przykładowo maszyny stanowiącej wyposażenie stanowisk pracy osób niepełnosprawnych z zupełnie – w mojej ocenie – kuriozalnych powodów.

Zdaniem skarbówki pomoc de minimis ma na celu ułatwienie pracodawcy dostosowania warunków pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej, a stosowane środki mają bezpośrednio zmniejszać ograniczenia zawodowe osób niepełnosprawnych.

Skarbówka myli przepisy, bo odnosi warunki wydatkowania indywidualnych programów rehabilitacji do wydatków z puli ogólnej.

Wydatek sfinansowany z ZFRON powinien odpowiadać potrzebom osoby niepełnosprawnej i nie może być wydatkiem uniwersalnym odpowiednim dla każdego pracownika na danym stanowisku pracy, wykorzystywanym w identyczny sposób przez osoby pełnosprawne i niepełnosprawne.

Wydatek nie może służyć normalnemu podniesieniu standardu pracy w przedsiębiorstwie, lecz realizacji celów związanych z poprawą sytuacji osób niepełnosprawnych.

Czyli stanowiska pracy osób niepełnosprawnych powinny być wyposażone w sposób odmienny niż dla reszty społeczeństwa (bo nie w sposób normalny). Czy na rynku w ogóle dostępne są maszyny lub urządzenia używane przy produkcji, zawierające specjalne przystosowania do potrzeb wynikających przykładowo z 5 różnych rodzajów niepełnosprawności, a nawet jednego, jeżeli mamy do czynienia przykładowo z osobą po przeszczepie czy chorobą onkologiczną.

Dokonana inwestycja nie może stanowić jedynie unowocześnienia parku maszynowego, ma realnie służyć eliminacji skutków niepełnosprawności.

Czyli dla osób niepełnosprawnych wyposażenie powinno być jak za czasów króla Ćwieczka. Może na rynku znajdują się maszyny które są mniej nowoczesne specjalnie przeznaczone dla osób niepełnosprawnych.

Maszyny muszą posiadać dodatkowe cechy przystosowawcze umożliwiające wykonywanie pracy w sposób odmienny od pracownika pełnosprawnego.

Zakupione maszyny wpływają na usprawnienie pracy osób niepełnosprawnych ale nie przyczyniają się do niwelowania ich niepełnosprawności, bo nie posiadają szczególnych, ponadstandardowych lub dodatkowych przystosowań do potrzeb osób niepełnosprawnych

Wynika z tego, że osoba niepełnosprawna nie może wykonywać pracy jak osoba pełnosprawna. To lekarz medycyny pracy dopuszcza pracownika do pracy na danym stanowisku.

Wydatek nie jest prawidłowy, bo stanowi wyposażenie stanowiska pracy w celu poprawy komfortu wykonywanej pracy.

A zatem wyposażenie stanowisk pracy osób niepełnosprawnych powinno zmniejszać komfort wykonywanej pracy.

Zadaniem zakładu pracy chronionej, oprócz uzyskania dochodu, jest aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami, które nie są w stanie poradzić sobie w naturalnym środowisku otwartego rynku pracy.

Bez komentarza, bo wynika z tego, że zpchy to nienaturalne środowisko pracy.

Dyskryminacja?

Można odnieść wrażenie, że rozpatrujący wnioski o wydanie zaświadczeń o pomocy de minimis na wydatki z ZFRON nigdy nie widzieli pracownika z niepełnosprawnością i nie mają wiedzy jakich szczególnych przystosowań potrzebuje wyposażenie stanowiska pracy danej osoby.

Można odnieść wrażenie, że skarbówka w całej Polsce była na tym samym szkoleniu, na którym przytaczano tylko wyroki sądów administracyjnych zgodne z dyskryminującą argumentacją, a pomijano wyroki aprobujące możliwość wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej ze środków ZFRON w ogólności, a nawet pozwalające aby wyposażenie zwiększało komfort osoby niepełnosprawnej podczas wykonywania pracy.

Można wreszcie dojść do wniosku, że taki sposób działania organów stoi w jawnej sprzeczności z ideą normalizacji, waloryzacji roli społecznej, włączania i wzmocnienia (idei empowerment), zgodnie z którą osobom z niepełnosprawnościami należy stworzyć takie warunki, aby samodzielnie decydowały o wyborze miejsca pracy, zakresu zadań, godzinach pracy, środowisku społecznym oraz rodzajach wsparcia, którego potrzebują.

pozdrawiam

Anna Pałecka-Błaszczyk

 

Wzór wniosku o przekazanie środków PFRON na rachunek ZFRON

557 Wyświetleń

Drogi Czytelniku,

w tym miejscu możesz zapoznać się z projektem wniosku o  przekazanie miesięcznych środków na rachunek bankowy ZFRON lub ZFA – Wn-P-ZF, publikowanym przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, który jest przedmiotem konsultacji.

Wniosek WnPZF. Wzór wniosku o przekazanie środków PFRON na rachunek ZFRON

Projekt wzoru wniosku o przekazanie środków PFRON na rachunek ZFRON

Konsultacje trwają do 26 marca 2022 r., uwagi można przesyłać na adres mailowy: Luiza.Klimkiewicz@mrips.gov.pl

Moim zdaniem – na gorąco:

(więcej…)

Polski Ład a zachowanie prawa do SOD. Uzupełnienie wpływów na ZFRON

357 Wyświetleń

Link do szkolenia

Drogi Czytelniku,

Czas pędzi jak szalony, to co było aktualne wczoraj, dzisiaj już nie jest, a co będzie aktualne jutro, tego nie wie nikt.

W tym tygodniu uczestniczyłam już w 5 szkoleniach, a 2 kolejne jeszcze przede mną. Raz sama się szkolę, raz ja prowadzę spotkanie. Obydwie formy bardzo sobie chwalę, bo zawsze dowiem się czegoś nowego.

Uzupełnienie wpływów na ZFRON

Polski Ład a zachowanie prawa do SOD. Uzupełnienie wpływów na ZFRON

Materia rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych ma trafić do ustawy, która według stanu na dzisiaj (27 stycznia 2022 r.) jest już po II czytaniu.

(więcej…)

Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami

353 Wyświetleń

Drogi Czytelniku,

jeżeli jesteś Pracodawcą zatrudniającym osoby niepełnosprawne, to radzę Ci – zapoznaj się z pełnym tekstem Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami.

Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami

Strategia na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami

A zwłaszcza z przedstawioną dość enigmatycznie na str. 119 – Modyfikacją i uzupełnieniem instrumentów wspierania zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami. (więcej…)

Odroczenie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy a przekazywanie środków na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych

282 Wyświetleń

Drogi Czytelniku,

Cały tydzień wgłębiałam się w tarczę antykryzysową i mogę powiedzieć, że przebrnęłam przez nią z sukcesem, a przy okazji pojawiło się wiele ciekawych zagadnień oraz pytań zaprzyjaźnionych pracodawców, na które odpowiadałam dzisiaj non stop od  8 do 14.

Odroczenie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy a przekazywanie środków na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych

Odroczenie terminu płatności zaliczek na podatek dochodowy a przekazywanie środków na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych

Jedną z takich spraw była kwestia czy odroczenie terminu przekazania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, pobranych w marcu i kwietniu 2020 r. – do dnia 1 czerwca 2020 r. ma wpływ na termin przekazywania środków na rachunek bankowy zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

(więcej…)

3 największe pułapki na pracodawców na gruncie przepisów ustawy o rehabilitacji

619 Wyświetleń

Drogi Czytelniku,

chciałabym dziś zaprezentować Ci 3 przepisy, które stanowią największe pułapki dla pracodawców na gruncie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Pracodawca zatrudniający niepełnosprawnych pracowników stara się wykorzystać wszelkie prawne możliwości pozyskania środków finansowych związanych z ich zatrudnieniem. Tymczasem, jak to zwykle bywa, diabeł tkwi w szczegółach i niektóre nałożone na pracodawców obowiązki bywają niezwykle trudne do spełnienia, na co nie zwraca się początkowo uwagi.

3 miejsce

Art. 33 ustawy – wydatki ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych

Na pierwszy rzut oka wszystko wynika z przepisów, w myśl art. 33 ustawy o rehabilitacji środki funduszu są przeznaczane na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej, w tym na indywidualne programy rehabilitacji osób niepełnosprawnych opracowywane przez powołane przez pracodawców komisje rehabilitacyjne oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych, zgodnie z zakładowym regulaminem wykorzystania tych środków.

Wydaje się zatem, że możliwości wydatkowania zostały zakreślone w sposób bardzo szeroki, co zresztą potwierdził Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 21 marca 2006 r. (sygn. akt K 13/05), w którym zajął się w szczególności wykładnią art. 33 ust. 4a pkt 2 ustawy o rehabilitacji.

W swoich rozważaniach Trybunał wskazał, iż: „Szeroki katalog konkretnych wydatków, które mogą być finansowane ze środków funduszu rehabilitacji, ale przede wszystkim – generalne ujęcie podstawowych celów ich wydatkowania, takich jak poradnictwo zawodowe, szkolenie, dokształcanie, leczenie, rehabilitacja, tworzenie nowych i dostosowanie istniejących stanowisk pracy, organizacja wypoczynku itd., stwarzają gwarancję, że żaden wydatek rzeczywiście przeznaczony na wskazane w art. 33 ust. 4 ustawy cele, tj. „na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych”, nie znajdzie się poza kategoriami wskazanymi w rozporządzeniu. W konsekwencji, jeśli pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej przygotuje regulamin zakładowy zgodnie z rozporządzeniem, nie może się zdarzyć, że – jak to przewiduje i niezwykle krytycznie ocenia wnioskodawca – pracodawca będzie ukarany na podstawie art. 33 ust. 4a pkt 2 ustawy, chociaż poczynił wydatek mieszczący się w formule art. 33 ust. 4 ustawy i „jak najbardziej uzasadniony”, ale nieujęty w regulaminie zakładowym. W ocenie Trybunału, właśnie ze względu na bardzo elastyczną formułę rozporządzenia wykonawczego, niebezpieczeństwo zastosowania sankcji wobec pracodawcy, który wydatkował środki „na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych”, po prostu nie zachodzi.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, w tej sytuacji należy uznać, że wprowadzenie obowiązku wpłaty 30% sum wydatkowanych niezgodnie z ustawą na rzecz Funduszu ma znaczenie przede wszystkim prewencyjne, a nie represyjne; chodzi o zmobilizowanie prowadzących zakłady pracy chronionej do rzetelnego wykonywania obowiązków, które przyjmują na siebie wraz z podjęciem decyzji o korzystaniu ze środków publicznych na określony cel. […] w tej perspektywie oczywiste wydaje się, że naruszenie obowiązku wydatkowania środków na cele wskazane w rozporządzeniu musi być działaniem w pełni świadomym.

W świetle wykładni Trybunału, jeżeli pracodawca poniósł wydatek zgodnie z obowiązującym przepisami na rehabilitację zawodową, społeczną lub leczniczą osób niepełnosprawnych i był to wydatek zgodny z regulaminem ZFRON nie zaistnieje przesłanka powstania wpłaty sankcyjnej na PFRON.

Rozporządzenie w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych wymienia wydatki, których można dokonywać ze środków tego funduszu. Katalog jest w kilku miejscach katalogiem otwartym i tu zaczynają się schody, w szczególności w zakresie wydatków dokonywanych w ramach indywidualnych programów rehabilitacji.

Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 12 lit. f rozporządzenia w sprawie ZFRON, środki funduszu rehabilitacją są przeznaczane na wydatki na indywidualne programy rehabilitacji mające na celu zmniejszenie ograniczeń zawodowych, w ramach których są finansowane koszty inne ponoszone w ramach realizacji programów rehabilitacji. A zatem katalog wydatków ponoszonych w ramach indywidualnych programów rehabilitacji jest katalogiem otwartym, z tym zastrzeżeniem, że dokonane wydatki zmniejszają ograniczenia zawodowe pracownika niepełnosprawnego. Przy tym warunkiem wykorzystania środków funduszu rehabilitacji na wydatki IPR jest opracowanie programu rehabilitacji. W konsekwencji z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że z opracowanego programu powinny wynikać ograniczenia zawodowe pracownika, wydatek oraz związek przyczynowo skutkowy między dokonanym wydatkiem a zmniejszeniem ograniczeń zawodowych pracownika.

W katalogu wydatków w ramach IPR-ów znalazły się koszty:

a)doradztwa zawodowego w zakresie możliwości szkolenia, przekwalifikowania i dokształcania,

b) specjalistycznych badań lekarskich oraz psychologicznych dla celów doradztwa zawodowego,

c) szkolenia, przekwalifikowania oraz dokształcania w celu nabycia lub podnoszenia kwalifikacji zawodowych,

d) wynagrodzenia:

– pracownika sprawującego opiekę nad uczestnikiem programu rehabilitacji,

– członków komisji rehabilitacyjnej

w części nieobjętej finansowaniem ze środków funduszu rehabilitacji na podstawie innych przepisów rozporządzenia lub środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, zwanej dalej „ustawą o rehabilitacji”,

e) dostosowania miejsca pracy i stanowiska pracy do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności,

f) inne ponoszone w ramach realizacji programów rehabilitacji.

Pracodawca powołuje komisję rehabilitacyjną, w skład której wchodzą:

  1)   lekarz lub pielęgniarka wykonujący świadczenia zdrowotne na rzecz zakładu, o których mowa w art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy o rehabilitacji;

  2)   osoba zajmująca się problematyką rehabilitacji u pracodawcy prowadzącego zakład;

  3)   doradca zawodowy lub instruktor zawodu,

W razie konieczności uzasadnionej specyfiką przewidywanych działań rehabilitacyjnych, które mają zostać określone w programie rehabilitacji, w skład komisji rehabilitacyjnej może zostać powołany psycholog.

Niestety, w praktyce dość często dochodzi do kwestionowania wydatków zaproponowanych przez komisję rehabilitacyjną w chwili ubiegania się o zaświadczenie o pomocy de minimis lub, na etapie kontroli (obecnie audytu), a później prowadzonego przez PFRON postępowania podatkowego. Orzecznictwo sądowe także raczej nie jest korzystne dla pracodawców i daje się zaobserwować tendencję do zaostrzania rygoryzmu i wprowadzania nieznanych ustawie dodatkowych warunków uzasadniających prawidłowość wydatku.

Nie ma także skutecznej możliwości uzyskania uprzedniej wiążącej informacji co do prawidłowości planowanego wydatku, a skutki są dość dotkliwe 30% wpłaty na PFRON od środków nieprawidłowo wydatkowanych i zwrot nieprawidłowo wydatkowanych środków na rachunek bankowy ZFRON.

A zatem Drogi Czytelniku, wydatkujesz środki na własną odpowiedzialność.

2 miejsce

Art. 32 ustawy – zwrot dodatkowych kosztów zatrudniania pracowników niepełnosprawnych dla zakładów pracy chronionej

W myśl art.  32 ustawy o rehabilitacji pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej może, na wniosek, otrzymać ze środków Funduszu:

1) dofinansowanie w wysokości do 50% oprocentowania zaciągniętych kredytów bankowych pod warunkiem wykorzystania tych kredytów na cele związane z rehabilitacją zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych;

2) zwrot kosztów

a) budowy lub przebudowy związanej z modernizacją obiektów i pomieszczeń zakładu,

b) transportowych,

c) administracyjnych.

Zwrot kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, dotyczy wyłącznie dodatkowych kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych i może być przyznany pracodawcy prowadzącemu zakład pracy chronionej u którego wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 50%.

W tym przypadku pułapka kryje się w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie pomocy finansowej udzielanej pracodawcom prowadzącym zakłady pracy chronionej ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1975).

Abstrahując od katalogu wydatków, konieczności złożenia oświadczenia na dzień złożenia wniosku o ewentualnych zaległościach w zobowiązaniach wobec Funduszu, nieuregulowanych w terminie zobowiązaniach cywilnoprawnych, zaleganiu lub niezaleganiu w dniu złożenia wniosku z wypłacaniem w terminie wynagrodzeń pracownikom lub opłacaniem w terminie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub innych danin publicznych, trzeba pamiętać także o tym do czego zobowiązujemy się w umowie.

Umowa określa w szczególności zobowiązanie pracodawcy do:

a) wykorzystania zaciągniętych kredytów zgodnie z przeznaczeniem,

b) poniesienia kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą w terminach określonych w umowie,

c) niezmniejszenia średniego kwartalnego stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, ustalonego stosownie do § 10 ust. 5 pkt 3, więcej niż o 10% w stosunku do średniego kwartalnego stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o którym mowa w tym przepisie, w czasie obowiązywania umowy,  

d) nieposiadania zaległości, o których mowa w § 10 ust. 5 pkt 2 lit. a tiret pierwsze (zobowiązania wobec Funduszu) lub lit. b, w czasie obowiązywania umowy, czyli nie wolno podczas trwania umowy mieć jakichkolwiek zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON oraz w zakresie wypłacania wynagrodzeń pracownikom, opłacania w terminie składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub innych danin publicznych (podatki, cła, i inne),

e) udokumentowania realizacji umowy na wezwanie Funduszu,

f) umożliwienia wykonania przez Fundusz czynności, o których mowa w pkt 1 lit. b,

g) informowania Funduszu o wszelkich zmianach dotyczących realizacji umowy w terminie 7 dni od dnia wystąpienia tych zmian,

h) rozliczenia otrzymanej pomocy w sposób i terminie określonym w umowie,

i) zwrotu dofinansowania lub refundacji w przypadku:

– naruszenia co najmniej jednego z warunków umowy,

– zbycia środków trwałych objętych refundacją lub utraty statusu zakładu pracy chronionej – w części, która nie została pokryta odpisami amortyzacyjnymi, ustalonymi przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych wynikających z Wykazu rocznych stawek amortyzacyjnych na dzień zbycia tych środków – może się okazać, że bardziej opłaca się sprzedaż środka trwałego niż spadek kwartalnego wskaźnika o 0,2%.

j) zabezpieczenia zwrotu kwoty refundacji – w formie hipoteki, poręczenia, weksla z poręczeniem wekslowym (aval), gwarancji bankowej, zastawu na prawach lub rzeczach, blokady rachunku bankowego, przelewu wierzytelności na zabezpieczenie lub aktu notarialnego o poddaniu się egzekucji przez dłużnika.

Zastanów się dobrze pracodawco, zanim podpiszesz taką umowę.

1 miejsce

Art. 26a – skutki nieterminowego opłacenia kosztów płacy w zakresie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych

Pierwsze miejsce to oczywiście konieczność zwrotu dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w sytuacji nieterminowego opłacenia kosztów płacy w postaci:

wynagrodzeń brutto (a zatem z uwzględnieniem zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych),

obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczonych od tego wynagrodzenia i obowiązkowych składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych nie przysługuje, jeżeli miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni, z zastrzeżeniem ust. 1a2, zgodnie z którym kwota miesięcznych należnych składek, o których mowa w art. 2 pkt 4a, opłaconych z uchybieniem terminu, o którym mowa w ust. 1a1 pkt 3, nie może przekroczyć wysokości 2% składek należnych za dany miesiąc.

***

Reasumując, pracodawco koszty płacy musisz zapłacić najpóźniej:

1) wynagrodzenia pracownika – zgodnie z Kodeksem pracy do 10 dnia następnego miesiąca + 14 dni (jeżeli z umowy o pracę czy regulaminu pracy wynika wcześniejszy termin, wydłużenie o 14 dni liczymy od tego wcześniejszego terminu).

Pamiętajmy, że dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzeń wypłaconych po dniu złożenia wniosku Wn-D.

Możemy dostać karę od Państwowej Inspekcji Pracy za nieterminowe wypłacenie wynagrodzenia.

2) zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych – do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu wypłaty wynagrodzenia + 14 dni (odsetki)

Jeżeli jesteśmy zakładem pracy chronionej:

  • 40% PIT- 4 przekazujemy do do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu wypłaty wynagrodzenia do PFRON + 14 dni (odsetki),
  • 60% PIT-4 przekazujemy na ZFRON w terminie 7 dni od wypłaty wynagrodzenia. Jeżeli wydłużymy ten termin o 14 dni, czeka nas wpłata na PFRON w wysokości 30% środków przekazanych nieterminowo

Jeżeli jesteśmy byłym zakładem pracy chronionej w okresie 5 lat licząc od końca roku, w którym utraciliśmy status zpch:

PIT-4 od pracowników niepełnosprawnych w wysokości od 100% do 25% (w zależności od osiąganego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych) przekazujemy na ZFRON w terminie 7 dni od dnia wypłaty wynagrodzenia

3) składki na ubezpieczenia społeczne – do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu wypłaty wynagrodzenia + 14 dni (odsetki)

Od 1 stycznia 2019 r. złagodzono rygor tego przepisu, przyjmując że można uchybić terminowi więcej niż 14 dni, w sytuacji gdy kwota nieterminowo opłaconych składek nie przekracza 2% należności składkowej za dany miesiąc. Przepis ten ma zastosowanie do postępowań wszczętych a niezakończonych przed 1 stycznia 2019 r.

Ten przepis wygrał to zestawienie z uwagi na skalę środków dochodzonych do zwrotu przez PFRON i skutki finansowe dla pracodawców, i chociaż nie jest bardzo trudny do zinterpretowania, to jak widać przysporzył najwięcej kłopotów w praktyce.

Ostatnio, na szczęście dla pracodawców mających takie problemy zapadł wyrok TSUE, z którego wynika, że okres przedawnienia możliwości dochodzenia zwrotu pomocy publicznej udzielonej przez organ krajowy (tu: PFRON) przedawnia się z upływem 5 a nie 10 lat.

Przeczytasz o tym więcej tutaj >>

pozdrawiam
Anna Pałecka-Błaszczyk

Nowa praktyka PFRON w zakresie oprocentowania od nadpłaty

286 Wyświetleń

Drogi Czytelniku,

Od pewnego czasu się nie odzywałam – no cóż – dużo zmian, dużo pracy. Własna Kancelaria…

A propos zmian, to ostatnio zmieniła się także praktyka Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w sprawach dotyczących wypłaty oprocentowania od nadpłaconych wpłat na PFRON.

Niedawno zadzwonił do mnie Klient z bardzo pięknego miasta na wschodzie Polski. Po wygranej sprawie dotyczącej jakoby nieterminowego odprowadzania środków na rachunek bankowy zakładowego funduszu rehabilitacji, pozostała kwestia złożenia do PFRON wniosku o oprocentowanie nadpłaty (w końcu do jej powstania przyczyniły się organy, stosujące wykładnię prawa, zakwestionowaną w uchwale w składzie 7 Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 grudnia 2016 r., sygn. akt II FPS 4/16).

Niestety, Panie Andrzeju, musimy uzbroić się w cierpliwość. Najpierw PFRON wyda decyzję odmowną, złożymy odwołanie do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, który decyzję uchyli i w końcu Fundusz przychyli się do naszego wniosku. Ot rok, półtora, to potrwa. Niestety …

W następnym tygodniu dzwoni Pan Andrzej:

-Pani Aniu, niespodzianka. Pieniądze są na koncie.

-Niemożliwe? A jednak.

Po dwóch latach, praktyka PFRON uległa zmianie. Na korzyść dla pracodawców.

Jeżeli zastanawiasz się Drogi Czytelniku, czy możesz skorzystać z tej możliwości, skontaktuj się ze mną.

pozdrawiam
Anna Pałecka-Błaszczyk

Mityczne szerokie przywileje finansowe zakładów pracy chronionej

290 Wyświetleń

Drogi Czytelniku,

Znowu potraktowali mnie jak wyłudzacza. Poczułem się, jakbym żerował na niepełnosprawnych pracownikach. Dlaczego wydatki zostały zakwestionowane.

Niestety, zaistnienie takich sytuacji jest ściśle związane z organem kontrolującym/wydającym zaświadczenie o pomocy de minimis albo składem orzekającym. Taki sam wydatek dokonany przez różnych pracodawców bywa w sposób diametralnie różny kwalifikowany – w zależności od podmiotu oceniającego.

Nader często się zdarza, że sądy administracyjne ferując wyroki niekorzystne dla pracodawców w zakresie wpłat na PFRON dotyczących gospodarowania środkami zakładowego funduszu rehabilitacji, a w szczególności kwestionujące wydatki z ZFRON, odwołują się do – tak naprawdę na dzień dzisiejszy – mitycznych „szerokich przywilejów dla prowadzących zakłady pracy chronionej”.

Pora definitywnie pożegnać się z takim przekonaniem, gdyż nie ma ono żadnej racji bytu w świetle obowiązujących przepisów.

Szczególne uprawnienie dla ZPCH-u pozostało w zasadzie jedno dla wszystkich pracodawców, jest to obowiązek przekazywania części – 60% zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzeń i zasiłków pracowników – na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Zważywszy na realną wysokość wynagrodzeń, nie są to kwoty imponujące.

Pracodawca, który oprócz posiadania statusu zatrudnia co najmniej 30% osób ze szczególnymi schorzeniami (osoby niewidome znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, upośledzenie umysłowe znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, chorzy psychicznie znaczny, umiarkowany lub lekki stopień niepełnosprawności) korzysta także w pewnym zakresie ze „zwolnienia” z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego, od czynności cywilnoprawnych i opłat z wyjątkiem opłaty skarbowej i opłat o charakterze sankcyjnym. Jednak po zmianie przepisów od 1 stycznia 2011 r. niewielu pracodawców zachowało to uprawnienie.

Ponadto, pracodawca teoretycznie może pokusić się o wystąpienie o zwrot dodatkowych kosztów zatrudniania pracowników niepełnoprawnych (administracyjnych, transportowych lub budowy lub przebudowy związanej z modernizacją obiektów i pomieszczeń zakładu) oraz dofinansowanie w wysokości do 50 % oprocentowania zaciągniętych kredytów bankowych pod warunkiem wykorzystania tych kredytów na cele związane z rehabilitacją zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych.

Niestety umowy są tak skonstruowane, że większość pracodawców nie jest w stanie dotrzymać wyśrubowanych warunków umownych i są wzywani do zwrotu uzyskanej pomocy wraz z odsetkami jak od zaległości podatkowych liczonym od dnia jej wypłaty do dnia zwrotu. Jest to dosyć ryzykowna gra i należy życzyć powodzenia tym, którzy się na nią decydują. Można wygrać sprawę w sądzie albo i przed Funduszem, jak udało się reprezentowanej przez nas Klientce.

Natomiast pozostałe przewidziane w ustawie o rehabilitacji formy wsparcia są przewidywane dla wszystkich pracodawców, także tych z otwartego rynku pracy. Dofinansowanie do wynagrodzeń jest tej samej wysokości dla zpch i otwartego rynku, o czym pisałam w tym wpisie:

Wysokość dofinansowania do wynagrodzeń

Obecnie ZPCH-om zostały głównie dodatkowe obowiązki i wzmożone kontrole. W obowiązujących przepisach nie znajdziemy szeregu przywilejów finansowych, przez które w sposób tak surowy i restrykcyjny należałoby oceniać ich działalność. Nie ma im czego zazdrościć, Eldorado skończyło się już kilka dobrych lat temu.

Pozdrawiam

Anna Pałecka-Błaszczyk