ONLEX – Kancelaria Radcy Prawnego – Anna Pałecka – Błaszczyk

Zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych

Onlex Kancelaria Radcy Prawnego

Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych to instytucja, która powstała w celu wsparcia osób z niepełnosprawnościami w sferze zawodowej i społecznej. Jest to system dobrowolny, do którego wpłacają składki pracodawcy, a środki te są wykorzystywane na finansowanie działań związanych z rehabilitacją zawodową, społeczną i medyczną pracowników niepełnosprawnych. Dzięki temu pracownicy z niepełnosprawnościami mogą otrzymać wsparcie w postaci dostosowania stanowiska pracy, szkoleń, kursów i innych form aktywizacji zawodowej. Fundusz może również pokrywać koszty rehabilitacji medycznej oraz zakupu specjalistycznego sprzętu. Jego celem jest poprawa jakości życia osób z niepełnosprawnościami oraz ich pełne włączenie do życia zawodowego i społecznego.

W ten sposób pomaga zniwelować bariery, umożliwiając pełniejsze wykorzystanie potencjału pracowników z niepełnosprawnościami.

  • Zwróciłeś już dofinansowanie do PFRON – czy wiesz, że w niektórych sytuacjach, możesz odzyskać część środków?
  • Przeanalizujemy Twoją sprawę.
  • Tworzenie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
  • Regulamin ZFRON, w tym w legal design.
  • Wydatkowanie środków ZFRON w ramach puli ogólnej, puli pomocy indywidualnej i puli IPR-ów – wyjaśnianie wątpliwości, projektowanie.
  • Pomoc w uzyskiwaniu zaświadczeń o pomocy de minimis, reprezentowanie przed organami, WSA i NSA.
  • Pomoc w przypadku kontroli i audytów KAS.
  • Środki odwoławcze od wyzerowanych zaświadczeń o pomocy de minimis.
  • Opracowywanie indywidualnych programów rehabilitacji.
  • Zapytaj o wydatki.
  • Szkolenia.

Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (ZFRON) to fundusz tworzony przez zakłady pracy chronionej i niektóre byłe ZPChr, którego celem jest wspieranie aktywizacji zawodowej, społecznej i leczniczej pracowników z niepełnosprawnościami. Środki funduszu pozwalają na finansowanie m.in. kosztów leczenia, dostosowania miejsc pracy, likwidacji barier architektonicznych czy udzielania pomocy w trudnej sytuacji życiowej.

ZFRON tworzony jest z części zaliczek na podatek dochodowy, rekompensat z PFRON, a także innych źródeł, jak odsetki czy darowizny. Obowiązek tworzenia i prowadzenia ZFRON wiąże się z licznymi regulacjami prawnymi i koniecznością skrupulatnego rozliczania funduszu.

Zasady gospodarowania środkami ZFRON

Wydatkowanie środków ZFRON w 2025 r. musi odbywać się zgodnie z przepisami:

  • Co najmniej 75% środków przeznaczanych jest na ogólne cele rehabilitacyjne,
  • Minimum 10% – na pomoc indywidualną,
  • Co najmniej 15% – na indywidualne programy rehabilitacji (IPR).

Środki mogą być wydatkowane m.in. na leczenie, rehabilitację, zakup sprzętu ortopedycznego, adaptację stanowisk pracy czy eliminację barier architektonicznych. Każdy wydatek powinien być odpowiednio udokumentowany i spełniać ustawowe kryteria.

Zwrot środków ZFRON – kiedy powstaje obowiązek?

Zwrot środków ZFRON następuje w dwóch głównych przypadkach:

  • Niewykorzystanie środków w terminie – środki niewydatkowane do 31 grudnia kolejnego roku muszą zostać zwrócone do PFRON do 20 stycznia.
  • Nieprawidłowe wydatkowanie – w przypadku wykrycia niezgodności należy zwrócić 100% błędnie wykorzystanej kwoty na konto ZFRON i dodatkowo przekazać 30% tej kwoty na PFRON.

 

Zwrot dotyczy także środków nieterminowo przelanych na rachunek ZFRON (np. z zaliczek podatkowych). Całość rozliczeń należy wykazać w deklaracji DEK-2-a za grudzień danego roku.

Kontrole i sankcje

Prawidłowość gospodarowania ZFRON-em jest kontrolowana przez urzędy skarbowe. W razie stwierdzenia uchybień, Prezes PFRON może wydać decyzję zobowiązującą do zwrotu środków. Sankcje obejmują zarówno zwrot nieprawidłowo wydatkowanych funduszy, jak i obowiązek wpłaty dodatkowych środków na PFRON.

Procedura wnioskowania o zwrot środków

Choć co do zasady ZFRON nie jest funduszem „do zwrotu”, zdarzają się sytuacje, w których możliwe jest odzyskanie środków – na przykład w wyniku nadpłat, błędnych przekazań lub przekształceń organizacyjnych. W takich przypadkach przedsiębiorstwo składa stosowny wniosek wraz z dokumentacją potwierdzającą zasadność żądania. Po przeprowadzeniu analizy organ podejmuje decyzję – pozytywną lub odmowną.

Podstawy prawne

  • Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (art. 33),
  • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

ZFRON – złożone wymogi, wysokie ryzyko sankcji

Prowadzenie ZFRON-u to nie tylko kwestia społecznej odpowiedzialności, ale również duża odpowiedzialność formalna. Nawet drobne uchybienia mogą skutkować obowiązkiem zwrotu środków lub nałożeniem dotkliwych sankcji. Niezwykle istotne jest bieżące monitorowanie przepisów, właściwe planowanie wydatków i skrupulatne dokumentowanie każdego działania.

Potrzebujesz wsparcia?

Jeśli prowadzisz zakład pracy chronionej, zarządzasz ZFRON-em lub otrzymałeś decyzję o zwrocie środków – skontaktuj się ze mną. Pomogę Ci zrozumieć obowiązujące przepisy, przygotować rozliczenia i reprezentować Cię przed PFRON lub organem skarbowym. 

Sprawdź również