Drogi Czytelniku,
Na fali opisywanych zmian, które zostaną wprowadzone od 1 stycznia 2022 r. na mocy Polskiego Ładu, w prawo.pl dnia 9 grudnia 2021 r. ukazał się artykuł P. Grażyny Leśniak Wyższa kwota wolna w podatku uderzy w niepełnosprawnych pracowników.
Zgadzając się co do zasady z zaprezentowanymi tezami artykułu, o czym także pisałam na blogu we wpisie z 20 września 2021 r. , chciałabym jednak odnieść się do kwestii skutków wprowadzenia tych zmian, które zostały wymienione w treści artykułu, a w których rozmówcy autorki wskazywali na to, że wprowadzone zmiany zmuszą pracodawców do znalezienia innych form finansowania, w przeciwnym razie może dojść do ich upadłości, a sam Polski Ład będzie dla pracowników z niepełnosprawnościami korzystny, gdyż kwota netto w budżecie takiego pracownika będzie większa.
Skutki ograniczenia wpływów za ZFRON zgodnie z Polskim Ładem
W mojej opinii, opartej ponad 20 letnim doświadczeniem zawodowym, konsekwencje zmniejszenia wpływów na ZFRON wpłyną przede wszystkim na osoby niepełnosprawne, a raczej w bezpośredni sposób nie doprowadzą do upadku firm je zatrudniających.
I to właśnie pracownicy niepełnosprawni będą najbardziej poszkodowani przez Polski Ład.
Utracą lub będą mieli znacznie okrojoną możliwość korzystania z pomocy z ZFRON na m.in. na podstawową i specjalistyczną opiekę medyczną, zakup leków i innych niezbędnych środków medycznych, zakup i naprawę indywidualnego sprzętu rehabilitacyjnego, wyrobów medycznych w tym przedmiotów ortopedycznych oraz środków pomocniczych, urządzeń i narzędzi technicznych oraz środków transportu niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, finansowania dojazdu i pobytu na turnusach rehabilitacyjnych, dojazdów do pracy i z pracy (osoby niepełnosprawne mające trudności w korzystaniu z publicznych środków transportu).
A zatem wszystkie wydatki ze sfery zdrowotnej obciążą prywatne budżety osób niepełnosprawnych, bo na NFZ niestety trudno liczyć i obawiam się, że zmniejszenie obciążenia ich pensji do 9% podatkiem zdrowotnym, przepraszam – składką na ubezpieczenie zdrowotne, zamiast 17% podatkiem dochodowym, który można było odzyskać w jakiejś części korzystając z ulgi rehabilitacyjnej, tego nie zrekompensuje. Reasumując sytuacja podatkowa osoby zdrowej oraz osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności z niezdolnością do samodzielnej egzystencji – będzie identyczna. Tylko, że osoba ze znacznym stopniem niepełnosprawności z pewnością więcej jest zmuszona wydawać na leczenie i rehabilitację.
Wyraźnie trzeba powiedzieć, że osoby niepełnosprawne nie odliczą sobie tych wydatków w ramach ulgi rehabilitacyjnej, jeżeli nie osiągną dochodu w wysokości co najmniej 30 tys. zł.
Z moich doświadczeń wynika, że centralne wielomilionowe programy wprowadzane pod szumnymi hasłami, rzadko kiedy dotyczą zwykłego Kowalskiego, takim pozytywnym wyjątkiem były niektóre programy celowe PFRON.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło sumaryczne roczne dane w zakresie kwot pomocy udzielanej zakładom pracy chronionej, jeżeli jednak przeliczymy je na liczbę zakładów pracy chronionej 797 i liczbę zatrudnionych pracowników – prawie 129.000 (grudzień 2020 r., niepelnosprawni.gov.pl), to te kwoty nie robią już takiego wrażenia:
- dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych w 2020 r. było to 1 417 333 071,70 zł – od 1 kwietnia 2014 r. przysługuje w tej samej wysokości dla otwartego i chronionego rynku pracy i w związku ze zwiększeniem kwoty minimalnego wynagrodzenia, relatywnie z roku na rok maleje. Nie jest to pomoc skierowana szczególnie do chronionego rynku pracy, na którym spoczywają dodatkowe obowiązki związane z zatrudnieniem osób niepełnosprawnych i częstsze kontrole z tego powodu. Z tych danych wynika, że średnio na pracownika niepełnosprawnego w roku 2020 pracodawca prowadzący zpch otrzymał rocznie kwotę 10.987 zł.
- dofinansowanie w wysokości do 50 proc. oprocentowania zaciągniętych kredytów bankowych, a także zwrot kosztów: budowy lub przebudowy związanej z modernizacją obiektów i pomieszczeń zakładu, transportowych i administracyjnych, rocznie w kwocie ponad 6 731 973,6 zł (dane za 2020 r.) – w przeliczeniu na jeden zakład pracy chronionej daje średnio kwotę 8446 zł, a na pracownika około 52 zł rocznie.
- zwolnienia od podatków i opłat publicznoprawnych – w 2020 r. zrekompensowanie gminom dochodów utraconych z tytułu zwolnienia tych zakładów z podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego i od czynności cywilnoprawnych wyniosło (łącznie z zakładami aktywności zawodowej) blisko 44 778 158,00 zł – w przeliczeniu na jeden podmiot daje średnio kwotę 56.183 zł, (razem z ZAZ-ami, których jest obecnie 127), a na pracownika 332 zł (zpch+zaz).
- zakłady pracy chronionej mogą ponadto korzystać z instrumentów wsparcia kierowanych do wszystkich pracodawców – brak wskazania kwot. Pamiętajmy, że udzielanie tej pomocy leży w gestii samorządów powiatowych, które podejmują uchwały co do sposobu podziału środków przekazanych algorytmem.
- koszty działania zakładów aktywności zawodowej zostały dofinansowanie w 2020 r. na kwotę 146 570 575 zł/5800 osób = 25270 na osobę.
Powtórzę swoje twierdzenie, że nie ma obecnie na rynku zakładów pracy chronionej, które upadną w związku z brakiem wpływów na zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych, natomiast jest wiele zakładów pracy chronionej, w tym spółdzielni inwalidów, które będą rezygnować ze statusu, co wcale nie jest korzystne dla zatrudnionych tam osób niepełnosprawnych, wbrew temu co twierdzą niektórzy teoretycy.
Ostatnio przygotowywałam wyliczenia dla jednego zakładu pracy chronionej w zakresie skutków Polskiego Ładu na wpływy na ZFRON. W przypadku tego podmiotu zatrudniającego około 60 pracowników, w tym 40 osób niepełnosprawnych strata wpływów na ZFRON wyniesie w przypadku zachowania statusu zakładu pracy chronionej ponad 60 tys. zł w stosunku rocznym, a wysokość wpływów na ZFRON będzie prawie taka sama w przypadku dalszego posiadania jak i utraty status, i będzie oscylowała w kwocie około 33 tys. zł rocznie, z czego teoretycznie można przeznaczyć 10% na pomoc indywidualną – 3300 zł, co daje 82,50 zł na jednego pracownika.
Pozdrawiam
Anna Pałecka-Błaszczyk
radca prawny
***
Przedłużenie ważności orzeczeń o stopniu niepełnosprawności po wprowadzeniu stanu zagrożenia epidemicznego
Żałuj jeśli nie byłeś z nami na szkoleniu w Ciechocinku, bo było mnóstwo przydatnej wiedzy, trochę odpoczynku i przepiękna pogoda.
Szykuj się na jesień, bo zamierzamy znów się spotkać i poszkolić.
Podczas szkolenia skończył się stan epidemii a ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego [Czytaj dalej…]
